چیلر جذبی و تراکمی دو نوع پرکاربرد در صنعت برودت محسوب می‌شوند که هر کدام از این چیلر ها ویژگی‌ها و خصوصیات خاص خود را دارند. اصلی‌ترین و مهمترین فرق چیلر جذبی و تراکمی در سیال عامل و نحوه تراکم مبرد در هر یک از این سیستم‌ها است.
در چیلر تراکمی سیال عامل فقط مبرد است، این در حالی است که در چیلر جذبی سیال عامل از یک مبرد و یک جاذب تشکیل شده است. مبرد چیلر جذبی در واقع ماده‌ای است که در دماهای پایین می‌تواند در جاذب حل شود. این ماده در دماهای بالا تبخیر شده از جاذب جدا می‌شود. در ادامه این مطلب از سایت موراکو قصد داریم برخی از مهمترین تفاوت‌های این دو سیستم برودتی را به شما معرفی کنیم پس در ادامه این مطلب با ما همراه باشید.
معرفی چیلر جذبی به زبان ساده
قبل از هر چیز بهتر است تا حدودی با چیلرهای جذبی و تراکمی آشنا شویم. چیلر جذبی یا ابزوربشن چیلر (Absorption chiller) یک نوع سیستم تهویه مطبوع است که بر اساس سیکل تبرید جذبی کار می‌کند. این نوع از سیستم‌ها از انرژی گرمایی به جای انرژی الکتریکی برای ایجاد برودت استفاده می‌کنند و سرمایش ایجاد شده برای محیط‌های مختلف مانند محیط‌های ساختمانی و صنعتی را توسط اپراتورهای فن کویل و هواساز به داخل محیط انتقال می‌دهند.
آشنایی با چیلر تراکمی
چیلر فن کویل تراکمی یک نوع سیستم تهویه مطبوع است که از طریق سیکل تبرید تراکمی اقدام به تولید آب سرد می‌کند. این نوع چیلر از بهترین و مهمترین تجهیزات سرمایشی و تولید برودت ساختمان‌ها و کارخانه‌های صنعتی محسوب می‌شود و امروزه از جمله رایج‌ترین چیلرهای موجود در بازار و صنعت برودت است.
جریان آب سرد تولید شده در این سیستم به اپراتورهایی مانند فن کویل کانالی، داکتی و… منتقل می‌شود و از طریق آنها هوای داخل محیط خنک‌تر می‌شود. همچنین می‌توان از این سیستم تهویه مطبوع برای دستگاه‌ها و ماشین آلات صنعتی که نیاز به کاهش دما دارند، استفاده کرد.
بررسی فرق چیلر جذبی و تراکمی
حال شاید این سوال در ذهن شما ایجاد شده باشد که چیلرهای جذبی و تراکمی چه فرقی با هم دارند و کدام یک از این سیستم‌های تهویه مطبوع مناسب‌ترین و بهتر است؟ برای جواب به این سوال در ادامه این مطلب از سایت موراکو فرق چیلر جذبی و تراکمی را از 6 بعد مختلف مورد بررسی و مقایسه قرار می‌دهیم.
1-مقایسه چیلر جذبی و تراکمی از نظر ضریب عملکرد
قبل از هر چیز باید گفت که ضریب عملکرد در واقع شاخصی است که برای مشخص کرده میزان بهینه بودن دستگاه مورد استفاده قرار می‌گیرد. با تقسیم میزان گرمایی که از محیط می‌گیرد بر کار انجام شده توسط دستگاه چیلر، می‌توان ضریب عملکرد را به دست آورد و برچسب انرژی صادره از طریق سازمان استاندارد که با حروف انگلیسی A تا G است، مشخص کرد.
ضریب عملکرد انواع چیلر های تراکمی بین 2.5 تا 8 است. این در حالی است که ضریب عملکرد چیلرهای جذبی بین 0.5 تا 1.2 است. با این اوصاف می‌توان گفت که چیلر تراکمی که ضریب 5 دارد نسبت به چیلر جذبی که ضریب 1 دارد در توان کاری بهینه‌تر است.
2-فرق چیلر جذبی و تراکمی از نظر میزان اشغال فضا
دومین فرق چیلر جذبی و تراکمی، میزان فضایی است که این سیستم‌ها نیاز دارند. چیلرهای جذبی در توان برابر با چیلرهای تراکمی به حدود 40 تا 60 درصد مساحت بیشتر برای نصب و راه اندازی نیاز دارند. دلیل اصلی این موضوع نیز میزان بزرگ‌تر بودن تجهیزات چیلر جذبی نسبت به چیلر تراکمی است. همچنین علاوه بر مساحت، ارتفاع چیلرهای جذبی حدود 1.8 تا 3 متر بلندتر از چیلرهای تراکمی است و از این رو برای نصب و راه اندازی این نوع سیستم‌ها باید فضای موتور خانه به اندازه کافی جا داشته باشد.
این مسئله همچنین ممکن است هزینه‌هایی را برای کارفرمایان ایجاد کند و آنها مجبور شوند بخشی از فضای مفید ساختمان مانند پارکینگ را به این موضوع اختصاص دهند.
3-تفاوت چیلر جذبی و تراکمی از نظر وزن کل
طبق اندازه گیری های انجام شده، چیلر جذبی حدود 2 برابر چیلر تراکمی (در توان برابر) وزن دارد و از این رو در محل نصب و استقرار آن باید از زیر سازی های بسیار محکم‌تر و پر هزینه‌تر استفاده شود. این سومین تفاوت چیلر جذبی و تراکمی بود که می‌تواند تأثیر بسزایی در حمل و نقل و نصب آن داشته باشد.
4-بررسی فرق چیلر جذب با تراکمی از نظر حمل و نحوه نصب
چهارمین فرقی که در این مطلب قصد بررسی آن را داریم، نوع حمل و نقل و چگونگی نصب این نوع سیستم‌ها است. چیلرهای جذبی از آنجایی که بزرگ‌تر و سنگین‌تر هستند، در چندین مرحله و با تجهیزات جدا از هم از کارخانه تا محل نصب حمل می‌شوند و سیال مبرد و جاذب پس از قرارگیری دستگاه در محیط نصب و مونتاژ درون چیلر پر می‌شود. این در حالی است که چیلر تراکمی به صورت یکپارچه و با حمل و نقل و نصب آسان‌تر نسبت به چیلر جذب به محل مورد نظر برده شده و نصب می‌شود.
5-مقایسه چیلر تراکمی و جذبی از نظر میزان تولید صدا
پنجمین فرق اصلی چیلر جذبی با تراکمی از نظر سطح صدای تجهیزات در حال کار این چیلر ها است. صدا و ارتعاش سیستم تهویه مطبوع چیلر جذبی نسبت به نوع تراکمی کمتر است زیرا میزان قطعات مکانیکی که در این سیستم کار می‌کند نسبت به چیلر تراکمی کمتر است. البته چیلر تراکمی معمولا در موتور خانه یا پشت بام نصب می‌شود و از این رو صدای آن به داخل محیط منتقل نمی‌شود.
6-فرق چیلر تراکمی و جذبی از نظر قیمت
آخرین تفاوتی که در این مطلب قصد داریم آن را مورد بررسی قرار دهیم، قیمت تمام شده دو سیستم تهویه مطبوع چیلر جذبی و تراکمی است. چیلرهای جذبی در دو نوع شعله مستقیم و شعله غیر مستقیم و همچنین چیلرهای تراکمی در دو نوع آب خنک و هوا خنک که با انرژی الکتریسیته کار می‌کند، ساخته می‌شوند.
برای بررسی دقیق و بهترین قیمت تمام شده این نوع سیستم‌های از مقاله Overview of Vapor Absorption Cooling Systems, A.Bhatia استفاده می‌کنیم. در این مقاله قیمت سه نوع چیلر در ظرفیت‌های 300، 500 و 1000 تن تبرید برحسب دلار به ازای هر تن آمده است. طبق این اطلاعات می‌توان گفت که چیلر جذبی تک اثره شعله غیر مستقیم که انرژی ورودی آن بخار داغ یک منبع حرارتی است، 50 درصد قیمت تمام شده بالاتری نسبت به چیلر تراکمی با کمپرسورهای سانتریفیوژ دارد و قیمت نوع دو اثره شعله مستقیم آن نیز حدود 2 برابر قیمت چیلر تراکمی در ظرفیت 300 تن تبرید است. با افزایش ظرفیت دستگاه‌ها، اختلاف قیمت‌ها نیز اندکی دچار کاهش می‌شوند.
سخن پایانی
همان طور که دیدید، پارامترها متعددی برای مقایسه و بررسی تفاوت چیلرهای تراکمی و جذبی وجود دارند و عملکرد این سیستم‌های تهویه مطبوع را می‌توان از زوایای مختلف مورد بررسی قرار داد. البته باید توجه داشت که شرایط خاص پروژه می‌تواند در نتیجه موثر باشد. البته چیزی که این مدت در کشور شاهد آن هستیم این است که در اکثر پروژه‌ها، چیلرهای تراکمی حرف اول را می‌زنند. مخصوصا با وجود تکنولوژی‌های جدید و بروز می‌توان مصرف برق این نوع سیستم‌ها را تا حد زیادی کاهش داد. حال با توجه به بررسی‌هایی که انجام شد می‌توان گفت که چیلر تراکمی نسبت به چیلر جذبی عملکرد بهتری از خود نشان دهد.
